231 / 264
232
Εκδόσεις ΜΠΑΧΑΡΑΚΗ – Βιολογία Θετικών Σπουδών
Εφόσον το μόριο DNA είναι δίκλωνο κυκλικό, η διαδικασία της αντιγραφής
που απεικονίζεται στην εικόνα 1 πραγματοποιείται στα μιτοχόνδρια και στους
χλωροπλάστες.
Β2. Νουκλεοσώματα
: ηλεκτρονικό
Μεταφασικό χρωμόσωμα
: οπτικό
Πολύσωμα
: ηλεκτρονικό
Θηλιά έναρξης αντιγραφής
: ηλεκτρονικό
Δρεπανοκύτταρα
: οπτικό.
Β3.
Στα ευκαρυωτικά κύτταρα η ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης θα γίνει στο
επίπεδο μετά τη μεταγραφή, στο επίπεδο της μετάφρασης και στο επίπεδο
μετά τη μετάφραση.
Στα προκαρυωτικά κύτταρα η ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης θα γίνει στο
επίπεδο της μετάφρασης και στο επίπεδο μετά τη μετάφραση, κατά το οποίο
αφαιρούνται αμινοξέα από το αρχικό αμινικό άκρο.
Στο επίπεδο μετά τη μεταγραφή. Περιλαμβάνονται οι μηχανισμοί με τους
οποίους γίνεται η ωρίμανση του πρόδρομου mRNA και καθορίζεται η ταχύτητα
με την οποία το ώριμο mRNA αφήνει τον πυρήνα και εισέρχεται στο
κυτταρόπλασμα.
Στο επίπεδο της μετάφρασης. Ο χρόνος που «ζουν» τα μόρια mRNA στο
κυτταρόπλασμα δεν είναι ο ίδιος για όλα τα είδη RNA, επειδή μετά από κάποιο
χρονικό διάστημα αποικοδομούνται. Επίσης, ποικίλλει και η ικανότητα
πρόσδεσης του mRNA στα ριβοσώματα.
Στο επίπεδο μετά τη μετάφραση. Ακόμη και όταν γίνει η πρωτεϊνοσύνθεση και
παραχθεί η κατάλληλη πρωτεΐνη, μπορεί να πρέπει να υποστεί τροποποιήσεις,
για να γίνει βιολογικά λειτουργική.
Β4.
Ο μηχανισμός της μεταγραφής είναι ο ίδιος στους προκαρυωτικούς και
ευκαρυωτικούς οργανισμούς. Η μεταγραφή καταλύεται από ένα ένζυμο, την
RNA πολυμεράση (στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς υπάρχουν τρία είδη
RNA πολυμερασών). Η RNA πολυμεράση προσδένεται σε ειδικές περιοχές
του DNA, που ονομάζονται υποκινητές, με τη βοήθεια πρωτεϊνών που
ονομάζονται μεταγραφικοί παράγοντες. Οι υποκινητές και οι μεταγραφικοί
παράγοντες αποτελούν τα ρυθμιστικά στοιχεία της μεταγραφής του DNA και
επιτρέπουν στην RNA πολυμεράση να αρχίσει σωστά τη μεταγραφή. Οι
υποκινητές βρίσκονται πάντοτε πριν από την αρχή κάθε γονιδίου.
Κατά την έναρξη της μεταγραφής ενός γονιδίου η RNA πολυμεράση
προσδένεται στον υποκινητή και προκαλεί τοπικό ξετύλιγμα της διπλής
έλικας του DNA. Στη συνέχεια, τοποθετεί τα ριβονουκλεοτίδια απέναντι από
τα δεοξυριβονουκλεοτίδια μίας αλυσίδας του DNA σύμφωνα με τον κανόνα