192
Εκδόσεις ΜΠΑΧΑΡΑΚΗ – Βιολογία Θετικών Σπουδών
DNA θα είναι το ATG και θα έχει κατεύθυνση 5’ ATG 3’. Επίσης, εφόσον τα
κωδικόνια λήξης του mRNA είναι τα 5’ UAG 3’ ή 5’ UGA 3’ ή 5’ UAA 3’, τα
αντίστοιχα κωδικόνια στην κωδική αλυσίδα του DNA θα είναι τα 5’ ΤAG 3’ ή
5’ ΤGA 3’ ή 5’ ΤAA 3’. Τέλος, οι βάσεις ανάμεσα στο κωδικόνιο έναρξης και το
κωδικόνιο λήξης θα πρέπει να διαβάζονται ανά τριάδες (κώδικας τριπλέτας),
συνεχόμενα χωρίς να παραλείπεται κάποιο νουκλεοτίδιο (συνεχής), καθώς
κάθε νουκλεοτίδιο ανήκει σε μία μόνο τριπλέτα (μη επικαλυπτόμενος).
Επομένως κωδική είναι η κάτω αλυσίδα με κατεύθυνση 3΄
5΄από δεξιά
προς τα αριστερά.
Η RNA πολυμεράση προσδένεται στον υποκινητή με τη βοήθεια
μεταγραφικών
παραγόντων
και
προσθέτει
συμπληρωματικά
ριβονουκλεοτίδια έναντι των δεοξυριβονουκλεοτιδίων της μη κωδικής
αλυσίδας ενώνοντάς τα με 3’ – 5’ φωσφοδιεστερικό δεσμό. Απέναντι από Α
προσθέτει U, απέναντι από Τ προσθέτει Α και απέναντι από G προσθέτει C
και αντίστροφα. Η σύνθεση του mRNA σταματά στο τέλος του γονιδίου, όπου
ειδικές αλληλουχίες οι οποίες ονομάζονται αλληλουχίες λήξης της
μεταγραφής, επιτρέπουν την απελευθέρωσή του.
Το mRNA συντίθεται με κατεύθυνση 5΄ → 3΄ με μεταγραφή της μη κωδικής
αλυσίδας με βάση τον κανόνα της συμπληρωματικότητας και της
αντιπαραλληλίας. Τέλος, ο υποκινητής δε μεταγράφεται. Επομένως, το mRNA
που προκύπτει από τη μεταγραφή της μη κωδικής αλυσίδας φέρει την
ακόλουθη αλληλουχία:
5΄
UCCA
AUGCCAGAACAUUGA
AUAUGUA
3΄
Δ3.
Τόσο η αναστροφή όσο και ο διπλασιασμός αποτελούν δομικές
χρωμοσωμικές ανωμαλίες. Οι δομικές χρωμοσωμικές ανωμαλίες είναι
αποτέλεσμα της δράσης μεταλλαξογόνων παραγόντων όπως οι ακτινοβολίες
και οι διάφορες χημικές ουσίες. Ο διπλασιασμός είναι η επανάληψη ενός
χρωμοσωμικού τμήματος στο χρωμόσωμα. Η αναστροφή δημιουργείται από
θραύση σε δύο διαφορετικά σημεία ενός χρωμοσώματος και επανένωση του
τμήματος ύστερα από αναστροφή. Η αναστροφή έχει ως συνέπεια την
αλλαγή της διάταξης των γονιδίων στο χρωμόσωμα.
Το τμήμα DNA που προκύπτει μετά το διπλασιασμό και την αναστροφή είναι
το ακόλουθο:
5΄TACATATTCAATCAGAACGTTCTGGCATTGGATTATACC 3΄
3΄ ATGTATA
AGT
TAGTCTTGCAAGACC
GTA
ACCTAATATGG 5΄
Για να μπορέσει να γίνει η επανένωση μετά την αναστροφή θα πρέπει τα
νουκλεοτίδια στα άκρα του θραύσματος να επασυνδεθούν με 3’ – 5’
φωσφοδιεστερικούς δεσμούς στα σημεία θραύσης. Συνεπώς, μετά την




