22 / 264
23
Βιολογία Θετικών Σπουδών – Εκδόσεις ΜΠΑΧΑΡΑΚΗ
οργανισμών (και των ιών που τους προσβάλλουν) είναι ασυνεχή ή
διακεκομμένα. Δηλαδή, η αλληλουχία που μεταφράζεται σε αμινοξέα
διακόπτεται από ενδιάμεσες αλληλουχίες οι οποίες δε μεταφράζονται σε
αμινοξέα. Οι αλληλουχίες που μεταφράζονται σε αμινοξέα ονομάζονται
εξώνια και οι ενδιάμεσες αλληλουχίες ονομάζονται εσώνια.
Όταν ένα γονίδιο που περιέχει εσώνια μεταγράφεται, δημιουργείται το
πρόδρομο mRNA που περιέχει και εξώνια και εσώνια. Το πρόδρομο mRNA
μετατρέπεται σε mRNA με τη διαδικασία της ωρίμανσης, κατά την οποία τα
εσώνια κόβονται από μικρά ριβονουκλεοπρωτεϊνικά «σωματίδια» και
απομακρύνονται. Τα ριβονουκλεοπρωτεϊνικά σωματίδια αποτελούνται από
snRNA και από πρωτεΐνες και λειτουργούν ως ένζυμα: κόβουν τα εσώνια και
συρράπτουν τα εξώνια μεταξύ τους. Έτσι, σχηματίζεται το «ώριμο» mRNA.
ε.
Η περιοριστική ενδονουκλεάση EcoRI όποτε συναντά την αλληλουχία:
5’ GAATTC 3’
3’ CTTAAG 5’ στο γονιδίωμα, κόβει κάθε αλυσίδα μεταξύ του G και του A (με
κατεύθυνση 5’
3’), αφήνοντας μονόκλωνα άκρα από αζευγάρωτες βάσεις
στα κομμένα άκρα.
Επομένως, η συγκεκριμένη περιοριστική ενδονουκλεάση δεν κόβει το
συγκεκριμένο τμήμα DNA, διότι η αλληλουχία αυτή δεν υπάρχει με
κατεύθυνση 5’
3’.
στ.
Επειδή η cDNA βιβλιοθήκη περιέχει αντίγραφα των ώριμων mRNA που
προκύπτουν από τη μεταγραφή γονιδίων που εκφράζονται σ' ένα
συγκεκριμένο κυτταρικό τύπο
,
στη cDNA βιβλιοθήκη,
δεν
κλωνοποιούνται:
- Γονίδια που λόγω ρύθμισης της γονιδιακής έκφρασης δεν εκφράζονται στο
συγκεκριμένο κυτταρικό τύπο.
- Γονίδια που μεταγράφονται σε rRNA, tRNA, snRNA και δεν μεταφράζονται.
Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω
ημιτελείς προτάσεις
Α1
έως
Α5
και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή
τη φράση, η οποία συμπληρώνει σωστά την ημιτελή πρόταση.
Α1.
Γονιδιακές μεταλλάξεις μπορεί να συμβούν
α.
μόνο σε περιοχές του DNA που μεταγράφονται
β.
μόνο στις κωδικές περιοχές των γονιδίων
γ.
μόνο στα πρόδρομα mRNA
ΘΕΜΑ Α
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2010