38
Φυσική Α΄ Λυκείου
█
Τι ορίζεται ως διάστημα στην κίνηση υλικού σημείου
Διάστημα
είναι το μήκος της τροχιάς ενός κινητού το οποίο διανύεται με καθορι-
σμένη φορά. Συμβολίζεται με το γράμμα S και είναι μέγεθος
α)
μονόμετρο
β)
πάντα θετικό.
Λέμε ότι ένα κινητό κινούμενο από το Α προς
το Β διανύει διάστημα
S 100m.
Κινούμενο λοιπόν
από το Α προς το Β βρίσκεται στο σημείο Γ και το
μήκος της τροχιάς ΑΓ είναι
AΓ
S 100m.
(Σχήμα 1).
Η φορά που διανύεται το διάστημα πρέπει να δηλώ-
νεται διότι προφανώς αν διήνυε το κινητό
S 100m
από το Β προς το Α, τότε θα βρισκόταν στη θέση Γ
έτσι ώστε
BΓ
S 100m.
█
Τι είναι η μετατόπιση
Μετατόπιση
είναι κάθε αλλαγή θέσης ενός κι-
νητού.
Είναι
διάνυσμα
το οποίο έχει ως αρχή την αρχι-
κή και πέρας την τελική θέση του κινητού.
Για το κινητό του διπλανού σχήματος που μετα-
βαίνει από το Α στο Β διαγράφοντας καμπύλη τρο-
χιά, η μετατόπιση είναι το διάνυσμα ΑΒ
(Σχήμα 1).
Το διάστημα είναι το μήκος του τόξου
ΑΒ , δη-
λαδή αυτό που κατέγραψε ο χιλιομετρητής του οχή-
ματος.
Το
μέτρο
της
μετατόπισης
είναι η απόσταση
των θέσεων Α, Β δηλαδή το μήκος του ευθύγραμμου
τμήματος ΑΒ.
Παρατήρηση 1:
Προφανώς, αν η αρχική και
τελική θέση του κινητού συμπέσουν, τότε η μετατό-
πιση είναι μηδενική (Σχήμα 2).
AB 0
Παρατήρηση 2:
Στη ευθύγραμμη κίνηση στην
οποία το κινητό δεν αλλάζει φορά κίνησης, το
μέτρο
της μετατόπισης συμπίπτει με το διάστημα (Σχήμα 3).
Μετατόπιση:
Το διάνυσμα AB.
Μέτρο μετατόπισης:
Το διάστημα
AB
S .
Α
Β
Γ
Γ΄
Σχήμα 1
Α
Β
AB
S
διάστημα
AB
μετατόπιση
Α,Β
Α
Β
AB
S
Σχήμα 1
Σχήμα 2