8 / 36
36
Φυσική Α΄ Λυκείου
Σύμφωνα με τα παραπάνω, ένα δένδρο ως προς τη Γη είναι ακίνητο, ενώ προς τον
Ήλιο κινείται καθώς περιφέρεται μαζί με τη Γη γύρω από τον Ήλιο.
Ένα πλοίο Α βρίσκεται στο λιμάνι και ως προς το λιμάνι είναι ακίνητο. Ένα άλλο
πλοίο Β κινείται ως προς το λιμάνι απομακρυνόμενο.
Στο ερώτημα: «Κινείται το πλοίο Α ως προς το Β;» η απάντηση είναι ναι διότι το
πλοίο Α αλλάζει θέση ως προς το πλοίο Β. Τούτο είναι ανεξάρτητο από το ποιο από τα
δύο πλοία αλλάζει θέση (κινείται) ως προς το λιμάνι.
Κάθε λοιπόν κίνηση ορίζεται σχετικά. Η κίνηση λέμε ότι είναι σχετική έννοια.
█
Τι ονομάζεται τροχιά
Ως τροχιά ορίζεται το σύνολο των διαδοχικών θέσεων από τις οποίες διέρχεται το
κινητό κατά την κίνησή του.
█
Τι είναι το υλικό σημείο
Υλικό σημείο είναι το σώμα το οποίο έχει μάζα αλλά δεν έχει διαστάσεις. Aυτό
βέβαια αποτελεί ένα θεωρητικό μοντέλο το οποίο δεν μπορεί να υπάρξει στην πράξη.
Στην πράξη ως υλικά σημεία θα θεωρούνται τα σώματα όταν στα φαινόμενα τα οποία
συμβαίνουν στα σώματα η συμπεριφορά τους είναι ίδια με τη συμπεριφορά του μοντέ-
λου (πρότυπου), δηλαδή του υλικού σημείου. Τούτο συμβαίνει όταν π.χ. ένα σώμα
κινείται σε περιβάλλον με πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις από το σώμα που μελετάμε
και η κίνηση του σώματος να είναι μόνο μεταφορική (να μην περιστρέφεται δηλαδή).
Όταν ένα σώμα συμπεριφέρεται σαν υλικό σημείο είναι σαν να λέμε ότι στο σώμα αυ-
τό οι δυνάμεις που ασκούνται, ασκούνται στο ίδιο σημείο.
Παρατήρηση:
Σε όλα τα επόμενα τα κινητά θα τα θεωρούμε ως υλικά σημεία.
█
Πώς ταξινομούνται οι κινήσεις από τη σκοπιά της τροχιάς
α) Σε ευθύγραμμες κινήσεις
(ή κινήσεις σε μια
διάσταση). Είναι εκείνες στις οποίες η τροχιά
είναι ευθεία γραμμή.
β) Σε καμπυλόγραμμες κινήσεις.
Είναι εκείνες
στις οποίες η τροχιά είναι καμπύλη γραμμή.
Οι καμπυλόγραμμες τώρα κινήσεις μπορούν να
χωριστούν σε:
i)
Eπίπεδες κινήσεις.
Είναι εκείνες που η
καμπύλη τροχιά εξελίσσεται σε ένα επίπε-
δο. Λέγονται και κινήσεις σε δύο διαστά-
σεις (Σχήμα 1).
Επίπεδη καμπυλόγραμμη κίνη-
ση π.χ. ενός μυρμηγκιού πάνω
στο δάπεδο.
Γ
Α
Σχήμα 1